برادران یزدی
علی شاملو *

برادران یزدی سه برادر بودند: اسماعیل، کاظم و ابراهیم. ابراهیم از همه معروف‌تر و شناخته‌شده‌تر بود. درست است که برادر کوچک‌تر بود، اما زودتر از دو‌ برادر بزرگ‌تر از این دنیای فانی خداحافظی کرد. او متولد ۱۳۱۰ و برادر بزرگش، کاظم متولد ۱۳۰۹ و اسماعیل که از این دو بزرگ‌تر بود متولد ۱۳۰۲ بود. مشیت الهی در این بود که در ۵ شهریور ماه سال ۱۳۹۶ کوچک‌ترین برادر، یعنی ابراهیم را نزد خود ببرد و بعد اسماعیل، برادر وسطی و در آخر برادر بزرگ‌تر، کاظم.

هرسه برادر رشته پزشکی خوانده و در حرفه خود مجرب بودند هر سه سیاسی بودند، اما ابراهیم از آنها سیاسی‌تر و دراین راه حرفه‌ای عمل می‌کرد، وگرنه اسماعیل نیز با نهضت ملی همکاری می‌کرد و پزشک شادروان دکتر مصدق بود و دکتر کاظم یزدی نیز بعد از استعفای شهید دکتر کاظم سامی، اولین وزیر بهداری دولت موقت مهندس بازرگان، به سمت وزیر بهداری منصوب شد. با درگذشت دکتر کاظم یزدی، دیگر هر سه برادر یزدی (که در اینجا من آنها را « برادران یزدی » خطاب می‌کنم ) به سرای باقی شتافتند و فقط نام نیک آنها در تاریخ باقی مانده است. مطلب زیر را به یاد برادر بزرگ‌تر و برای عرض تسلیت مجدد به خاندان معزز یزدی به شما خوانندگان عزیز و گرامی تقدیم می‌کنم.

دکتر کاظم یزدی فرزند صادق در سال ۱۳۰۲ ( یک قرن قبل ) در شهر قزوین چشم به جهان گشود. جد پدری وی از یزد به قزوین مهاجرت کرده و به تجارت مشغول شد. مرحوم کاظم که اولین فرزند خانواده‌ای بود که سه پسر به اسامی اسماعیل، دکتر دندانپزشک و ابراهیم، دکتر داروساز و دو خواهر به نام‌های مهین و نصرت داشت، بعد از مدتی‌ به همراه خانواده‌اش قزوین را ترک کردند.

کاظم بعد از گذراندن مقاطع تحصیلی ابتدایی و متوسطه و اخذ دیپلم از دبیرستان دارالفنون وارد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران شد.

در زمانی که دانش‌آموز دبیرستان دارالفنون بود به اتفاق تعدادی از دانش‌آموزان ” انجمن اسلامی جوانان امیرکبیر ” را تاسیس کردند. وی از همان ابتدا به موازات تحصیلات دبیرستانی و دانشگاهی وارد عرصه سیاسی شد.

او در سال ۱۳۲۵ به عضویت ” نهضت خداپرستان سوسیالیست ” که توسط مرحوم محمد نخشب تاسیس شده بود درآمد. این نهضت به مبانی اسلامی اعتقاد داشت و در بعد اقتصادی برای رفع محرومیت از اقشار کم‌درآمد و محروم‌ به سوسیالیسم اسلامی معتقد بود.

دکتر یزدی بعد از عضویت در نهضت خداپرستان سوسیالیست، برادرهای کوچک‌ترش، ابراهیم و اسماعیل را به عضویت نهضت مزبور در‌آورد. مرحوم کاظم یزدی در جمعیت تعاونی خداپرستان که زیرمجموعه نهضت خداپرستان سوسیالیست و برای توسعه فرهنگی در بین جوانان راه اندازی شده بود، فعالیت داشت.

دکتر یزدی در دوران دانشجویی در دانشکده داروسازی در انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران فعال بود و با شروع نهضت ملی شدن صنعت نفت در دوران مرحوم دکتر محمد مصدق به حمایت از این نهضت برخاست. از دکتر کاظم یزدی می‌توان به عنوان یکی از بنیان‌گذاران انجمن اسلامی پزشکان نام برد.

در سال ۱۳۳۵ تشکیلاتی به نام ” متاع ” که مخفف ” مکتب تربیتی اجتماعی عملی ” بود توسط مرحوم مهندس بازرگان راه‌اندازی شد. دکتر کاظم یزدی به اتفاق مرتضی مطهری، مهدی حایری یزدی، احمد آرام، سید غلامرضا سعیدی، مهندس عزت‌الله سحابی و ….. از اعضای این تشکیلات بودند.

در سال ۱۳۴۰ و بعد از تاسیس ” نهضت آزادی ایران ” عضو این جمعیت ملی-‌ مذهبی و بعد از فارغ‌التحصیلی در وزارت بهداری مشغول شد.

با استعفای مرحوم دکتر کاظم سامی از وزارت بهداری در دولت موقت در ششم آبان ۱۳۵۸ دکتر‌یزدی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ به وزارت بهداری منصوب شد و دو روز بعد در ۱۵ آبان ۱۳۵۸ با استعفای مهندس بازرگان و برکناری دولت، وی نیز از پست وزارت بهداری کنار رفت. بعد از آن بیشتر به کارهای حرفه‌ای مشغول شد.

در روز جمعه ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ و در آستانه سالگرد درگذشت برادرش، مرحوم دکتر اسماعیل یزدی که بر اثر کرونا در ۲۳ اسفند سال ۱۳۹۸ فوت کرده بود، وی نیز با جهان فانی وداع گفت و به سرای باقی شتافت.

روحش شاد و یادش گرامی باد

*روزنامه‌نگار؛ صاحب امتیاز و مدیر مسئول پایگاه خبری صدای چراغ روشن و صدای چراغ امید نیوز.