«شی جین‌پینگ» رئیس جمهوری خلق چین در سخنرانی روز جمعه خود در «نشست چین-آسیای مرکزی» که در شهر «شی‌آن» برگزار شد، چگونگی ساخت یک جامعه چین-آسیای مرکزی با سرنوشت مشترک را تبیین و از مولفه‌های آن به کمک متقابل، توسعه مشترک، امنیت فراگیر و دوستی همیشگی اشاره کرد.

در این رویداد که پنجشنبه و جمعه برگزار شد سران کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان شرکت کردند.

این نخستین گردهمایی حضوری سران چین و پنج کشور آسیای مرکزی از زمان برقراری روابط دیپلماتیک میان آنها در ۳۱ سال گدشته بود.

شی‌آن از لحاظ تاریخی نقطه شروع جاده ابریشم باستانی محسوب می‌شود که شرق و غرب را از دو هزار سال قبل به هم پیوند داده است.

وقتی آقای شی در سال ۲۰۱۳ در قزاقستان ایده ساخت یک «کمربند اقتصادی در مسیر جاده ابریشم» را مطرح ساخت در واقع با پیشنهاد «جاده ابریشم دریایی قرن بیست و یکم» ترکیب شد و نهایتا به «ابتکار کمربند و جاده» تبدیل گشت.

با گذشت ۱۰ سال از همکاری کمربند و جاده، چین و کشورهای آسیای مرکزی به دستاوردهای تاریخی دست یافته‌اند. حجم تجاری میان این کشورها در سال ۲۰۲۲ به رکورد بالای ۷۰٫۲ میلیارد دلار رسید که بیش از ۱۰۰ برابر از زمان برقراری روابط دیپلماتیک یعنی سه دهه گذشته محسوب می‌شود.

آقای «شی» طی سخنرانی خود با تاکید بر اهمیت یک آسیای مرکزی «با ثبات، مرفه، هماهنگ و در هم تنیده»، اعتماد به نفس و خرد را به توسعه روابط سودمند متقابل در میان ۶ کشور تزریق کرد. او همچنین در سخنرانی خود خواستار تلاش برای ساخت یک جامعه نزدیکتر چین-آسیای مرکزی با سرنوشت مشترک شد.

رهبر چین در سخنرانی خود طی نشست شی‌آن تاکید کرد: جهان به یک آسیای مرکزی با ثبات نیاز دارد. حاکمیت، امنیت، استقلال و تمامیت ارضی کشورهای آسیای مرکزی باید حفظ شود؛ باید به مسیر توسعه انتخاب‌شده توسط مردم این کشورها احترام گذاشته شود؛ و تلاش‌های آنها برای صلح، هماهنگی و آرامش باید مورد حمایت قرار گیرد.

شی جین پینگ با تاکید بر لزوم حفظ امنیت فراگیر، تاکید کرد ۶ کشور باید «ابتکار امنیت جهانی» را عملی کنند، قاطعانه مقابل تلاش‌های خارجی به منظور  مداخله در امور داخلی کشورهای منطقه‌ای یا تحریک انقلاب‌های رنگی بایستند، هیچ مماشاتی با سه فاکتور تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی نداشته باشند و سعی کنند معضلات امنیتی را در داخل این منطقه حل کنند.

سخنان آقای شی بشدت مورد توجه و تمجید کارشناسان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار گرفت.

«نورژان کاسمالیوا» رئیس دپارتمان بین‌المللی خبرگزاری دولتی «کابار» قرقیزستان در این باره گفت: این نشست با وجود آشفتگی‌های جهانی به تقویت امنیت و ثبات در منطقه آسیای مرکزی کمک می‌کند.

طی سال‌های گذشته همکاری میان چین و آسیای مرکزی در حوزه امنیت و دیگر زمینه‌ها بیش از پیش تقویت یافته است. برای مثال، در روند مبارزه با فعالیت‌های تروریستی افراط گرایانه، چین همکاری نزدیکی با نهادهای انتظامی و قضایی در آسیای مرکزی داشته است.

«احمد السعید» رئیس «گروه فرهنگی بیت الحکمه» مصر، گفت: چین در حال توسعه یک رویکرد برای امنیت و توسعه است که در راستای منافع مشترک دو طرف است به گونه‌ای که موفقیتی بزرگ برای دیپلماسی آقای شی به حساب می‌آید.