اعظم طالقانی از سال ۷۶ بارها برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد تا ثابت کند، هیچ منعی برای ریاست جمهوری زنان نیست، چرا که به اعتقاد او و بسیاری دیگر، تعبیر رجال در اصل ۱۱۵ قانون اساسی تنها معادل جنس مرد نیست و شامل زنان هم می‌شود. شورای نگهبان اما هر بار او را رد کرد در حالی‌که زهرا نژادبهرام، نخستین معاون فرماندار زن در ایران و نماینده شورای شهر تهران در دوره گذشته معتقد است که وجود چنین فردی در کسوت ریاست جمهوری، ظرفیت‌های خوبی را در جامعه ایرانی فراهم می‌کرد. او همزمان با دومین سالگرد اعظم طالقانی در گفت و گویی اعلام کرد که اگر خانم طالقانی رییس جمهور می‌شد، می توانست فرصت‌های تازه‌ای را برای تجربه سیاست ورزی زنان به نمایش بگذارد و نشان دهد که می‌توان جامعه را در آرامش، صلح، عشق ورزیدن و مکارم اخلاق هدایت کرد.«ما به دمیده شدن روح زنانه در سیاست احتیاج داریم، چون در ۴۰ سال گذشته شاهد بودیم مردانمان فقط در بازتولید خشونت پیشگام بودند و نتوانستند جامعه را به همبستگی انسان دوستانه پیوند بزنند.» مشروح گفت و گو با این فعال اصلاح طلب را در ادامه می‌خوانید.

– فرض کنید یکی از همان سالهای است که اعظم طالقانی برای ریاست جمهوری ثبت نام کرده است و شورای نگهبان او را رد نکرده، فکر می‌کنید اگر صلاحیت ایشان تایید شده چه آثاری در جامعه امروز داشت؟
خانم طالقانی فارغ از زن بودن، شخصیتی سیاسی بود. تجارب او پیش از انقلاب، سابقه مبارزاتی و حضور فعال سیاسی و تربیت در مکتب آیت ا.. طالقانی و جدا نبودن از جامعه، ویژگی‌های مختص او است؛ ویژگی‌هایی که او را جزو رجل سیاسی تعریف می‌کرد. کمتر فردی را می‌توانیم در این پوزیشن پیدا کنیم. آیت الله طالقانی جزو بنیانگذاران شوراها در کشور بود و اوایل انقلاب با رویکرد ایشان شوراهای بسیاری در همه نقاط کشور تشکیل شد که تصمیم گیری از نوع دموکراتیک و شورایی محسوب می‌شود. از همه مهمتر آشنا به مفاهیم دینی بود و علاوه بر همه این موارد، دغدغه مردم و زندگی سیاسی جامعه پس از انقلاب را به خوبی درک می‌کرد. او برای به وجود آمدن انقلاب اسلامی از جان مایه گذاشت، دوری عزیزان و سختی‌های زندان رژیم گذشته را تحمل کرد. می‌خواست ببیند آنچه در به وجود آمدنش نقش داشته، چگونه می‌توانست به سرانجام ایده‌آلی برساند. وجود چنین فردی در کسوت ریاست جمهوری ظرفیت‌های خیلی خوبی را در جامعه ایرانی فراهم می‌کرد. او همیشه نشان داد که زن بسیار شجاع و مقتدری بود و این دو ویژگی ارزشمند برای کسی است که بخواهد هدایت سیاسی جامعه را بر عهده بگیرد. علاوه بر اینها به خاطر مادر بودن و زن بودن ویژگی‌های انسانی برجسته‌ای را در وجود خود تربیت کرده بود و به مردم از جنس فرزندان خود نگاه می‌کرد. حس عاطفی و صلح جویانه او در مسایل جامعه می‌توانست کاهش تنش‌ها و بهبود شرایط زیستی اجتماعی مردم را فراهم کند.
– به طور مشخص این فرض، در جامعه زنان چه تاثیراتی داشت؟
اعظم طالقانی برآیند آرزوهای پیش از انقلاب و دغدغه های بعد از انقلاب، برآیند شجاعت و دانش و در عین حال طیب بودن هوش سیاسی بود. می‌توانست در موارد خاصی از ظرفیت‌های خود استفاده کند و مسیر جامعه اسلامی را هدایت کند. زن بودن او مزید بر علت بود چون اگر می‌توانست ردای ریاست جمهوری تن کند فرصت‌های زیادی را به زنان می‌داد و با تصویر دیگری از زنان در جامعه روبرو می‌شدیم. تصویری که به شدت این روزها در جهت ایجاد، تشویق و ترغیب به آن هستیم ولی متاسفانه همچنان خوانش‌های غیر متعارف که با روح انقلاب، هم سازی ندارد در جامعه جولان می‌دهد. باور ندارند زنان ایران در کسوت مسلمانی قادر هستند ظرفیت‌های سیاسی بسیاری را در کشور به سرانجام برسانند و مشکلات سیاسی کور را برطرف کنند. البته جهان در حال هدایت به این سمت است اما جامعه ما در این‌باره با چالش‌های جدی روبرو است. اگر او رییس جمهور می‌شد، می توانست فرصت‌های تازه‌ای را برای تجربه سیاست ورزی زنان به نمایش بگذارد و نشان دهد که می‌توان جامعه را در آرامش، صلح، عشق ورزیدن و مکارم اخلاق هدایت کرد. ما به دمیده شدن روح زنانه در سیاست احتیاج داریم، چون در ۴۰ سال گذشته شاهد بودیم مردانمان فقط در بازتولید خشونت پیشگام بودند و نتوانستند جامعه را به همبستگی انسان دوستانه پیوند بزنند. شاید اگر خانم طالقانی بود می‌توانست با دمیدن این روح زنانه به سیاست آن را از خشونت خارج کند.
– در این باره دو نگاه وجود دارد عده‌ای معتقدند اگر صلاحیت او تایید می‌شد باز هم رای نمی‌آورد و برخی دیگر معتقدند در صورت تایید صلاحیت سرانجام در این سال‌های متوالی برای ریاست جمهوری رای می‌آورد. نظر شما در این‌باره چیست؟
من از بعد دیگری به قضیه نگاه می کنم. او شجاع بود و در معرض آرای عمومی قرار گرفتن، شجاعت می‌خواهد چون ممکن است رای نیاورد و هر کسی شجاعت این کار را ندارد. این ویژگی سیاستمداری و رجل سیاسی است. اگر خانم طالقانی تایید صلاحیت می‌شد، یکسری تابوها شکسته می‌شد و این تابویی است که بدون هیچ دلیلی وجود دارد. آیا باعث بالا رفتن اعتماد به نفس زنان می شد؟ بله، واقعا می شد ما چند سفیر زن به کشورهای دیگر فرستادیم و ظرفیت‌های جدیدی برای کشور ایجاد کردند. جالب اینکه زنانی که سفیر شدند به عنوان نماینده جمهوری اسلامی توانستند ظرفیت‌های خیلی خوبی را برای تعامل با آن کشورها فراهم کنند. رویکرد زنانه رویکرد تعامل است، رویکرد تعارض نیست. زنان بیشتر از منافع فردی به منافع جمعی توجه می‌کنند. به رغم اینکه در قرآن کریم صراحتا از ملکه سبا و حاکم زن نام برده می شود اما هنوز باور نداریم که یک زن می تواند حاکم شود و به دلیل خوانش‌های متفاوت، چالش بزرگی در کشور به وجود آمده است.
– نگاه گروه‌های سیاسی به نگرش‌های خانم طالقانی چگونه بود؟
طبیعتا یک گروه هم فکر او بودند و برخی هم تعارض داشتند ولی به دلیل سابقه مبارزاتی و قدرت فردی و شخصیت کاریزمایی که داشت کسی نمی‌توانست ظرفیت‌های او را نادیده بگیرد. رویکرد او مردم گرایانه و مشارکتی بود و حتما از ظرفیت‌های مختلف برای منافع جمعی کشور استفاده می‌کرد.